Mens & Technologie

Door de redactie | 23 juni 2025

Den Haag ademt deze week geopolitiek. Op 24 en 25 juni komen 45 wereldleiders bijeen voor de jaarlijkse NAVO-top, waar oorlog, afschrikking, defensie-uitgaven en technologische samenwerking centraal staan. Maar wat zich rondom deze top afspeelt, is minstens zo indrukwekkend als wat er binnen de muren van het World Forum besproken wordt. De stad is niet alleen gastheer, maar vooral vesting—beveiligd door een mix van militaire paraatheid, geavanceerde technologie en digitale afscherming.

Het veiligheidsniveau is ongekend. Vanaf maandag 23 juni is het luchtruim boven de stad gesloten voor civiel verkeer. Patrouilles met F-35-gevechtsvliegtuigen en Apache-helikopters bewaken het luchtruim 24 uur per dag. Tegelijkertijd varen zeven marineschepen, waaronder Zr.Ms. Tromp, strategisch op de Noordzee. Ook onder water wordt beveiligd, met sonar- en radarsystemen gericht op het detecteren van verdachte bewegingen. De stad is, kortom, hermetisch afgesloten vanuit de lucht, op zee en vanaf het land.

De straten van Den Haag zijn deze week het werkterrein van zo’n 27.000 politiemensen, bijna de helft van het nationale politiekorps, aangevuld met 10.000 militairen. Ze begeleiden delegaties, beveiligen locaties, bewaken infrastructuur en controleren demonstraties. Speciale eenheden met bomb squads, scherpschutters en interventieteams zijn stand-by. Wegen zijn afgesloten, parkeerplaatsen ontruimd, trams omgeleid, en voetgangersroutes herzien. Voor de gewone inwoner betekent het: hinder en omwegen. Voor de veiligheid van wereldleiders is niets aan het toeval overgelaten.

Maar het gevaar komt allang niet meer alleen van buitenaf of vanuit de lucht. De NAVO-top is ook een digitaal doelwit. Cyberveiligheid is inmiddels een integraal onderdeel van nationale veiligheid, en dat blijkt uit de gecoördineerde operatie “Orange Shield”, die afgelopen vrijdag werd gelanceerd. Deze gezamenlijke actie van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), defensie, politie en internationale partners is gericht op het weren van cyberaanvallen. Niet zonder reden: enkele dagen voor de top werden al meerdere Nederlandse gemeenten aangevallen met DDoS-aanvallen.

Hoewel deze aanvallen weinig schade aanrichtten, bevestigen ze dat Nederland niet alleen fysiek, maar ook digitaal onder vuur ligt. De NAVO-top geldt als een ‘high-value target’ voor buitenlandse actoren die destabilisatie nastreven, of willen aftappen wat achter gesloten deuren wordt besproken. Naast DDoS-aanvallen zijn er ook verhoogde risico’s op phishing, ransomware, datalekken en desinformatiecampagnes, allemaal in kaart gebracht door de diensten.

De aanwezigheid van organisaties zoals Europol, het NCSC, de Cyber Security Raad en de HSD Campus in Den Haag speelt een sleutelrol. Deze instellingen vormen samen een kennisnetwerk dat essentieel is voor het waarborgen van digitale weerbaarheid. Tijdens de summit wordt dit ecosysteem maximaal benut.

Ook in de lucht speelt zich een technologische strijd af. Civiele drones zijn verboden in een straal van 16 kilometer rond het World Forum. In plaats daarvan surveilleren militaire drones boven de stad, uitgerust met camera’s, sensoren en AI-analysesystemen. Anti-dronewapens staan paraat om verdachte objecten direct uit de lucht te halen of te storen met signaaljamming. De Nederlandse krijgsmacht test tijdens de top ook nieuwe detectiemethoden waarmee drones al van kilometers afstand te traceren zijn.

Tegelijkertijd is de NAVO-top niet alleen gericht op beveiliging, maar ook op innovatie. Op maandag 23 juni vindt in Scheveningen het evenement Securing the Future plaats, een besloten bijeenkomst waar startups, defensie-experts, wetenschappers en beleidsmakers samenkomen om nieuwe technologieën te presenteren die defensie en veiligheid gaan vormen in het komende decennium. Op de agenda staan toepassingen van kunstmatige intelligentie, kwantumcommunicatie, autonome bewaking, decision support, en maritieme sensortechnologie. Ook initiatieven van NAVO’s Defence Innovation Accelerator (DIANA) en het NATO Innovation Fund worden besproken, waarbij dual-use technologie, inzetbaar voor zowel civiele als militaire doeleinden, centraal staat.

Met die vooruitblik in het achterhoofd is het duidelijk dat Den Haag deze week niet alleen toneel is van een diplomatiek hoogtepunt, maar ook van een technologische reality check. Beveiliging anno 2025 is geen kwestie meer van hekken en sirenes alleen, maar van netwerken, algoritmes en realtime dreigingsmonitoring. De NAVO-top is daarmee ook een testcase voor de manier waarop bondgenoten hun fysieke en digitale verdedigingslinies met elkaar verweven.

Tegelijkertijd roept deze alomtegenwoordige beveiliging maatschappelijke vragen op. Hoe vrij is een samenleving als delen van de stad worden afgesloten, drones verboden zijn, burgers onder cameratoezicht staan en de digitale infrastructuur permanent onder hoogspanning staat? Demonstraties, zoals die van klimaatactivisten of pro-Palestijnse groepen, mogen doorgaan, maar wel onder strenge voorwaarden. Burgemeester Jan van Zanen noemt het “onvermijdelijk” dat een top van deze omvang om “uitzonderlijke maatregelen” vraagt. Maar hoe houden we die maatregelen proportioneel, transparant en democratisch verantwoord?

Den Haag laat deze week zien dat veiligheid in het tijdperk van hybride dreigingen een multidisciplinaire onderneming is geworden. Van straaljagers tot firewalls, van diplomatie tot dataschilden, de bescherming van leiders, waarden en burgers is in 2025 een samenspel van mens én technologie.